Rayuela Winkel voor Twijfel

Vragen aan Rayuela Winkel voor Twijfel

• Met wie werk je samen?

  Doelgroepen zijn de bezoekers van de binnenstad, en de eerder genoemde bepalers: politici, bestuurders, gezagdragers, ambtenaren, cabaretiers, rappers, acteurs, vloggers, predikanten, rabbijnen, imams, schrijvers, artiesten, cultuurdragers, politiemensen, buurtverenigingen, sportclubs, belangenverenigingen, scholen, docenten, ondernemers en opiniemakers. Om het bereik van de verschillende mensen uit de verschillende zuilen te garanderen betrekken we in iedere fase maatschappelijke partners en partijen uit de stad. We werken vaker samen met partijen als zorginstellingen, bibliotheken, buurtverenigingen, het stadspastoraat, scholen en onderwijsinstellingen (als het ROC). Meestal ligt het initiatief voor de samenwerking bij ons, maar het is ook regelmatig het geval dat maatschappelijke partijen ons (wij zijn een cultuurinstelling) opzoeken met een specifieke vraag. In het geval van dit project, zullen we de vraag om deelname uitzetten, maar rekenen we erop dat de invulling en het 'verder brengen' van dit project uit de stad komt.

• Hoe ga je samenwerken?

  Het is nog te vroeg om het verloop van samenwerkingen in kaart te brengen. Wel is het zo dat het werken vanuit een gezamenlijk belang van grote waarde is. Dus we zullen, zoals we meestal werken, een wederkerige relatie opbouwen. We halen vragen bij ze op, delen de uitgangspunten van de 'bepalers' met ze en we nodigen ze uit als gasten in ons programma. Door de actieve participatie van deze partners en partijen voelen uiteenlopende doelgroepen zich welkom en gehoord.

• Wat zijn de effecten van wat jullie hebben gedaan?

  Door middel van openbare bijeenkomsten waarbij we maatschappelijk actieve mensen uit verschillende achtergronden uitnodigden, wisten we in de stad een gesprek op gang te brengen tussen mensen met verschillende, vaak tegengestelde overtuigingen. In plaats van het herhalen van opinies, waar veel maatschappelijk debat nu in blijft hangen, gingen we vervolgens op zoek naar boeken, teksten en andere culturele uitingen waarop we onze verschillende opinies stoelen. Die teksten (re)produceerden, presenteerden en verspreidden we, en ook waren ze weer onderdeel van vervolg programma’s. Een effect van deze werkwijze was dat er meer geluisterd werd naar elkaars achtergrond en standpunten. De methode, om literatuur en tekst te gebruiken, samen (voorafgaand) te lezen en te verdiepen in elkaars standpunten – soms door middel van een fictief verhaal – zorgde voor een soort ‘vertraging’, waardoor gesprekken over maatschappelijke onderwerpen een ander karakter kregen, misschien kun je zeggen dat ze meer essayistisch werden. Het is moeilijk om te zeggen of gedrag is veranderd, wel is een patroon doorbroken waarbij ieder in de eigen bubbel blijft, en niet in elkaars ruimte komt. De programma’s brachten compleet verschillende groepen, zoals wetenschappers en oud-west buurtbewoners samen, zonder dat ze vreemden voor elkaar bleven.

• Waaruit blijken deze effecten?

  Een van de effecten bleek uit de aanschaf door het publiek en de verschillende deelnemers van de geproduceerde teksten en boekjes: er was daadwerkelijk belangstelling voor verschillende achtergronden. Uit publieksonderzoek, middels enquêtering, blijkt dat ruim 80% van de respondenten op de hoogte wil zijn van vervolgprogramma’s.

• Met wie heb je dit gedaan?

  Aan de maatschappelijke kant werkten we samen met Vitalis woonzorggroep en met de Dienst Maatschappelijke ontwikkeling van de gemeente Nijmegen. Wij namen het initiatief tot de samenwerkingen, die nog niet eerder waren ontstaan.

• Wat is je opgevallen in de samenwerking; wat ging goed, wat kon beter?

  We kijken met veel tevredenheid terug op de samenwerkingen, met name het samenwerken met een partner uit de zorg die geen ervaring heeft in het produceren van openbare activiteiten bleek anders en beter dan vooraf gedacht, ook door de partner. Waarschijnlijk ligt het samenwerken tussen zorg en cultuur dichterbij de vaardigheden van beide partijen dan je op grond van de kernfuncties in beide domeinen zou verwachten. Wij blijven dan ook intensief samenwerken met Vitalis, en ook met de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, die van grote waarde blijkt voor onze kennis van netwerken en vraagstukken in de stad. Uiteindelijk heeft deze samenwerking geleid tot een vaste plek in de stad voor ons programma.

• Wat is er volgens jou voor nodig om kunst en maatschappij samen in de toekomst nog meer impact te laten maken?

  Het stimuleren van de samenwerking tussen maatschappelijke partijen en cultuurinstellingen zou bevorderd worden door het actief inzetten op regelingen die niet alleen kwalificeren op artistieke kwaliteit of publieksbereik, maar ook de opdracht stellen naar de includerende kracht van een project of programma.

• Wat zijn jouw belangrijkste tips?

  Wat je absoluut wel moet doen is uitgaan van je eigen bevlogenheid. Ooit ben je in de kunst terecht gekomen (als medewerker, bestuurder of maker) omdat een bepaalde discipline je includeerde, je hoorde ergens bij, of voelde je door iets aangesproken. Als je merkt dat jouw discipline voor anderen juist excluderend werkt, dan weet je wat je te doen staat, jij weet immers als geen ander hoeveel jouw discipline kan bijdragen aan je ontwikkeling. Wat je niet moet doen is uitgaan van een gesuggereerde behoefte en daar je kwaliteitsnormen op aanpassen.
  
  Probeer in gesprek te geraken, en in dat gesprek te zoeken naar een onderwerp waarvan je beiden enthousiast raakt. Ga het gesprek niet in met een agenda, maar met een vraag: waarom doen jullie wat je doen?